Alergia na pleśń

Krystyna Ciborska

specjalista diagnostyki laboratoryjnej / Kierownik Laboratorium

Czym jest alergia na pleśń?

Pleśń to rodzaj grzyba, który wytwarza zarodniki unoszące się w powietrzu. Może rozwijać się praktycznie wszędzie, gdzie występują wilgotne powierzchnie lub środowiska. Występuje wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, stanowiąc potencjalne źródło problemów zdrowotnych, szczególnie dla osób uczulonych.

Najczęstsze pleśnie wywołujące alergie

Do najczęstszych rodzajów pleśni, które powodują objawy alergii, należą:

  • Alternaria alternata
  • Aspergillus fumigatus
  • Cladosporium herbarum
  • Penicillium notatum

Te pleśnie mogą powodować reakcje alergiczne o różnorodnym nasileniu, od łagodnego nieżytu nosa po poważne objawy astmatyczne.

Objawy alergii na pleśń

Zarodniki pleśni dostają się do organizmu drogą wziewną, powodując objawy alergiczne, takie jak:

  • Katar (przejrzysta wydzielina z nosa)
  • Zatkany nos (przekrwienie lub blokada)
  • Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
  • Kichanie
  • Swędzenie nosa, oczu, uszu i ust
  • Łzawienie oczu
  • Obrzęk wokół oczu

Długotrwała ekspozycja może prowadzić do zaostrzenia objawów, a nawet rozwoju astmy oskrzelowej.

Testy na alergię na pleśń

Diagnostyka alergii na pleśń może być wykonana w laboratorium za pomocą testów, takich jak Polycheck® Rekombinanty Pleśnie. Test ten umożliwia identyfikację głównych alergenów oraz potencjalnych reakcji krzyżowych. Oto przykłady najważniejszych alergenów:

  • rAsp f 1 – główny alergen u pacjentów uczulonych na Aspergillus fumigatus i u pacjentów z alergiczną aspergilozą oskrzelowo-płucną (ABPA).
  • rAsp f 3 – możliwe reakcje krzyżowe z Malassezia furfur oraz Penicillium citrinum.
  • rAlt a 1 – alergen związany ze skuteczną klinicznie immunoterapią.

Co warto wiedzieć o alergenach krzyżowych?

Niektóre alergeny mogą wywoływać reakcje krzyżowe z innymi grzybami lub substancjami, co może utrudniać diagnostykę. Na przykład:

  • rAsp f 6 może wywołać reakcje krzyżowe z Malassezia furfur.
  • Obecność przeciwciał anty-CCD może powodować fałszywie dodatnie wyniki dla ekstraktów roślinnych i jadów owadów błonkoskrzydłych.

Jak zapobiegać alergii na pleśń?

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia alergii na pleśń, warto:

  1. Unikać wilgotnych środowisk, w szczególności w łazienkach, piwnicach i kuchniach.
  2. Regularnie wietrzyć pomieszczenia i utrzymywać odpowiednią wentylację.
  3. Używać osuszaczy powietrza w miejscach narażonych na wilgoć.
  4. Usuwać widoczne ogniska pleśni za pomocą środków grzybobójczych.

Wskazówki dla pacjentów

  • Konsultacja lekarska: Jeśli zauważasz u siebie powtarzające się objawy alergii, warto zgłosić się do alergologa, który zleci odpowiednie testy i doradzi najlepsze leczenie.
  • Monitorowanie objawów: Prowadzenie dziennika objawów może pomóc w określeniu czynników wyzwalających.
  • Leki przeciwhistaminowe: W przypadku łagodnych objawów lekarz może zalecić stosowanie leków zmniejszających reakcję alergiczną.
  • Immunoterapia: W niektórych przypadkach możliwe jest zastosowanie immunoterapii, która może zmniejszyć wrażliwość na alergeny pleśni.
  • Czyszczenie klimatyzacji: Regularna konserwacja i czyszczenie urządzeń klimatyzacyjnych pomaga ograniczyć rozprzestrzenianie zarodników pleśni w pomieszczeniach.

Zdiagnozowanie i odpowiednie leczenie alergii na pleśń pozwala skutecznie łagodzić objawy i poprawić jakość życia pacjenta.