Choroba Leśniowskiego-Crohna: Nieswoiste zapalenie jelit o nieznanej etiologii

Krystyna Ciborska

specjalista diagnostyki laboratoryjnej / Kierownik Laboratorium

Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekłe zapalenie jelit o nieustalonej przyczynie, zaliczane do grupy nieswoistych zapaleń jelit. Zmiany zapalne mogą występować w różnych odcinkach przewodu pokarmowego. Choroba ta jest częstsza w krajach wysoko rozwiniętych, takich jak Europa Zachodnia i Ameryka Północna, z zapadalnością w krajach Unii Europejskiej wynoszącą około 5 przypadków na 100 000 osób rocznie. Najczęściej diagnozowana jest u osób w wieku 15–25 lat oraz około 50. roku życia, z podobną częstością u obu płci.

Przyczyny choroby

Dokładna etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna pozostaje nieznana, jednak uwzględnia się następujące czynniki ryzyka:

  • Genetyczne: predyspozycje rodzinne, pokrewieństwo z chorobami autoimmunologicznymi, związki z układami HLA-B27, DR3, DQ2.
  • Pokarmowe: dieta uboga w błonnik, spożywanie przetworzonej żywności, mleka krowiego, cukru rafinowanego.
  • Infekcyjne: zakażenia patogennymi szczepami Escherichia coli, grzybami, wirusami odry czy ospy.
  • Immunologiczne: nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego.
  • Inne: stres, stosowanie niektórych leków.

Objawy kliniczne

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna są niespecyficzne i mogą obejmować:

  • Brak apetytu.
  • Stany gorączkowe.
  • Uczucie zmęczenia.
  • Utratę masy ciała.
  • Bóle brzucha o różnym nasileniu i lokalizacji.

Zmianom zapalnym jelit mogą towarzyszyć zaburzenia wchłaniania kwasów żółciowych, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy B12, cholesterolu i lipidów. Przez zapalnie zmienioną błonę śluzową może dochodzić do nasilonego wchłaniania toksyn jelitowych.

Diagnostyka laboratoryjna

W diagnostyce choroby Leśniowskiego-Crohna zaleca się wykonanie następujących badań:

  • Badania krwi: morfologia, OB, CRP, albuminy, potas, ALT, AST, orozomukoid, witamina D3, witamina B12.
  • Badania kału: alfa-1 antytrypsyna, kalprotektyna, krew utajona.
  • Badania serologiczne: oznaczanie przeciwciał ASCA (anti-Saccharomyces cerevisiae) oraz ANCA.

Piśmiennictwo

  • Kazuistyczna gastroenterologia u dzieci pod red. naukową J. Sochy i J. Ryżko, PZWL, 2000.