Badanie IgG - kiedy warto wykonać i co mówi o odporności?

Immunoglobulina G (IgG) to jeden z pięciu typów przeciwciał (immunoglobulin) obecnych w ludzkim organizmie. Przeciwciała są białkami produkowanymi przez komórki plazmatyczne (rodzaj limfocytów B) w odpowiedzi na kontakt z patogenami - takimi jak wirusy czy bakterie - i pełnią kluczową rolę w obronie immunologicznej^1. IgG jest najpowszechniejszą klasą immunoglobulin: stanowi około 70-80% wszystkich przeciwciał krążących we krwi^2. Charakteryzuje się niewielkim rozmiarem, dzięki czemu może swobodnie przemieszczać się poza naczynia krwionośne, docierając do tkanek całego ciała. Co istotne, IgG jako jedyna immunoglobulina przenika przez łożysko - przeciwciała IgG matki są przekazywane do krwi płodu, zapewniając noworodkowi bierną odporność w pierwszych miesiącach życia^2. Szacuje się, że odporność ta utrzymuje się mniej więcej do około 3-6 miesięcy po urodzeniu, dopóki układ odpornościowy dziecka nie zacznie samodzielnie produkować własnych przeciwciał^3.

IgG powstaje z pewnym opóźnieniem w stosunku do początkowej odpowiedzi immunologicznej. Gdy organizm po raz pierwszy zetknie się z nowym drobnoustrojem (antygenem), najpierw wytwarza przeciwciała klasy IgM - są one "pierwszą linią obrony" we wczesnej fazie infekcji^2. Po upływie około kilkunastu dni od zakażenia następuje tzw. odpowiedź wtórna: dojrzewa produkcja wysoko wyspecjalizowanych przeciwciał IgG, które zastępują IgM i zapewniają skuteczniejszą oraz długotrwałą ochronę przed patogenem^2. Nasz układ odpornościowy "zapamiętuje" patogen - przy kolejnym kontakcie z tym samym mikroorganizmem reaguje szybciej właśnie dzięki komórkom pamięci i przeciwciałom IgG. Ta właściwość stanowi podstawę odporności nabytej oraz działania szczepionek - podanie osłabionego lub fragmentu drobnoustroju pobudza organizm do wytworzenia swoistych IgG, które uchronią nas przed zachorowaniem w przyszłości^2.

Warto dodać, że IgG nie jest jednorodną cząsteczką - istnieją cztery podklasy IgG (oznaczane jako IgG1, IgG2, IgG3 i IgG4), różniące się nieco budową i pełnionymi funkcjami. W prawidłowych warunkach najwięcej we krwi jest IgG1 (ok. 60-70% puli IgG) oraz IgG2 (ok. 20-30%), podczas gdy IgG3 i IgG4 stanowią mniejszy odsetek. Zaburzenia w obrębie poszczególnych podklas mogą mieć znaczenie kliniczne - o czym więcej wspomnimy poniżej^4.

Kiedy zaleca się oznaczenie poziomu IgG?

Badanie poziomu immunoglobuliny G we krwi jest pomocne w diagnostyce wielu zróżnicowanych stanów. Lekarz może zlecić oznaczenie IgG, gdy podejrzewa:

• Niedobory odporności - zarówno wrodzone (pierwotne), jak i wtórne. U osób z nawracającymi, częstymi lub nietypowymi infekcjami bada się stężenia immunoglobulin (IgG, a często równocześnie IgA i IgM) w celu oceny odporności humoralnej, czyli zdolności organizmu do produkcji przeciwciał^5. Znacznie obniżony poziom IgG może świadczyć o pierwotnym niedoborze odporności, np. pospolitym zmiennym niedoborze odporności (CVID) lub agammaglobulinemii, zwłaszcza jeśli towarzyszy temu obniżenie innych klas immunoglobulin^4. Również niektóre choroby i leki mogą wtórnie upośledzać wytwarzanie przeciwciał (np. białaczki, zakażenie HIV, immunosupresja w przebiegu leczenia nowotworów) - wtedy również poziom IgG bywa obniżony. Głównym objawem niedoboru IgG są właśnie nawracające zakażenia (np. zapalenia zatok, płuc, oskrzeli, uszu), często o cięższym przebiegu lub słabo reagujące na antybiotyki^1.
• Choroby przebiegające z przewlekłym stanem zapalnym lub nadmierną produkcją przeciwciał - w wielu schorzeniach autoimmunologicznych i przewlekłych infekcjach obserwuje się podwyższone stężenia immunoglobulin we krwi (tzw. hipergammaglobulinemia). Przykładem mogą być aktywne postaci chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów, a także przewlekłe choroby wątroby (np. autoimmunologiczne zapalenie wątroby, marskość wątroby) - w ich przebiegu często dochodzi do znacznego wzrostu poziomu IgG w surowicy^6. Również przewlekłe zakażenia (np. wirusowe zapalenie wątroby typu C, infekcja HIV czy gruźlica) mogą wywoływać utrzymujące się podwyższenie stężenia IgG wskutek ciągłej stymulacji układu odpornościowego^6.
• Gammapatie monoklonalne i inne choroby limfoproliferacyjne - badanie immunoglobulin jest częścią diagnostyki chorób nowotworowych układu krwiotwórczego, zwłaszcza tych, które wywodzą się z komórek produkujących przeciwciała. Typowym przykładem jest szpiczak mnogi - nowotworowe rozrosty plazmocytów często prowadzą do wytwarzania dużych ilości nieprawidłowego białka monoklonalnego (paraproteiny), najczęściej właśnie typu IgG. U pacjentów z podejrzeniem szpiczaka lub pokrewnych gammapatii wykonuje się panel badań, w tym oznaczenie poziomu immunoglobulin oraz elektroforezę białek surowicy, by wykryć ewentualną monoklonalną frakcję IgG^6. Znacząco podwyższone stężenie IgG (często przekraczające kilkukrotnie normę) może wskazywać na obecność takiego klonu nowotworowego, choć do potwierdzenia rozpoznania konieczne są dalsze badania (np. immunofiksacja, biopsja szpiku).
• Konflikt serologiczny w ciąży - kobiecie ciężarnej o grupie krwi Rh ujemnej rutynowo wykonuje się testy w kierunku obecności przeciwciał IgG anty-D przeciw krwinkom płodu. Jest to tzw. odczyn Coombsa pośredni, który wykrywa immunoglobuliny IgG zdolne przenikać przez łożysko i niszczyć krwinki dziecka. W przypadku stwierdzenia narastającego miana takich przeciwciał u matki, istnieje ryzyko hemolizy (choroby hemolitycznej) u płodu lub noworodka. Oznaczenie i monitorowanie IgG anty-Rh(D) pozwala odpowiednio wcześnie wdrożyć profilaktykę lub leczenie, by zapobiec powikłaniom konfliktu serologicznego.
• Ocena odporności na konkretne choroby zakaźne - pomiar swoistych przeciwciał klasy IgG wykorzystuje się szeroko w diagnostyce serologicznej chorób infekcyjnych. Przykładowo, oznaczenie miana IgG przeciw wirusowi odry, różyczki czy ospy wietrznej pozwala stwierdzić, czy pacjent przebył w przeszłości te choroby lub został przeciw nim zaszczepiony - dodatni wynik świadczy o nabytej odporności (obecności pamięci immunologicznej)^1. U osób nieszczepionych lub u kobiet planujących ciążę takie badanie może być pomocne w decyzji o konieczności szczepienia. Innym przykładem jest diagnostyka infekcji takich jak toksoplazmoza, cytomegalia, ospa wietrzna, wirusowe zapalenie wątroby i wiele innych - wykonuje się wtedy jednocześnie testy IgM i IgG. Obecność przeciwciał IgM zwykle świadczy o świeżym, aktywnym zakażeniu, zaś IgG - o przebyciu infekcji w przeszłości lub uodpornieniu^7. Porównanie wyników IgM i IgG (nieraz także ich awidności, czyli siły wiązania) pozwala lekarzom odróżnić zakażenie ostre od dawno przebytych i ocenić, na jakim etapie choroby znajduje się pacjent. Ma to duże znaczenie np. u kobiet w ciąży (gdzie świeża infekcja, np. różyczką czy toksoplazmozą, może zagrażać płodowi) - obecność samych IgG przy braku IgM zwykle oznacza starą, przebytą już infekcję, natomiast pojawienie się IgM budzi podejrzenie zakażenia aktualnego.

Oczywiście wskazań do oznaczania IgG może być więcej - powyżej wymieniono najczęstsze sytuacje. Niekiedy lekarze zlecają to badanie także w innych okolicznościach, np. w monitorowaniu leczenia niektórych chorób. Zdarza się również, że poziom IgG oznaczany jest przypadkowo przy okazji wykonywania panelu badań (profilaktycznie) - każdorazowo jednak interpretacja wyniku powinna uwzględniać indywidualny kontekst kliniczny pacjenta.

Rodzaje badań diagnostycznych związanych z IgG

Termin "badanie IgG" może odnosić się do kilku nieco różnych testów laboratoryjnych. W praktyce medycznej wykonuje się m.in.:

• Oznaczenie całkowitego stężenia IgG we krwi - jest to ilościowy pomiar stężenia immunoglobuliny G w surowicy (często razem z IgA i IgM). Badanie to informuje o ogólnej zdolności organizmu do produkcji przeciwciał IgG. Wynik porównuje się z zakresem norm dla wieku pacjenta. Znacząco obniżony poziom IgG może wskazywać na niedobór odporności humoralnej, zaś podwyższony poziom - na wzmożoną produkcję przeciwciał w przebiegu przewlekłego stanu zapalnego lub obecność monoklonalnego białka (patrz wyżej)^5. Typowo oznaczenie całkowitych immunoglobulin wykonuje się metodą nefelometrii lub turbidymetrii, analizując zmętnienie próbki krwi po dodaniu odczynników wiążących przeciwciała^5.
• Badanie podklas IgG (IgG1, IgG2, IgG3, IgG4) - jest to bardziej szczegółowy test, zalecany głównie w sytuacjach, gdy ogólny poziom IgG mieści się w normie, ale podejrzewa się zaburzenia odporności. U niektórych pacjentów występuje selektywny niedobór jednego lub kilku typów IgG przy prawidłowym całkowitym IgG - taki defekt może powodować nawracające infekcje, zwłaszcza jeśli dotyczy IgG odpowiedzialnych za odporność przeciw określonym patogenom (np. IgG2 uczestniczy w odpowiedzi na otoczkowe bakterie pneumokokowe). Oznaczenie stężenia podklas bywa pomocne w diagnozie tych przypadków - np. w rozpoznawaniu wybiórczych niedoborów podklas IgG czy jako uzupełnienie diagnostyki CVID (pospolitego zmiennego niedoboru odporności)^4. Badanie podklas IgG wykonuje wyspecjalizowane laboratorium, a interpretacja wyniku powinna uwzględniać wiek pacjenta (normy dla podklas zmieniają się z wiekiem) oraz ewentualne towarzyszące zaburzenia innych elementów układu odporności.
• Testy na obecność swoistych przeciwciał IgG - ta kategoria obejmuje bardzo szeroką gamę badań serologicznych ukierunkowanych na konkretne antygeny. Najczęściej dotyczą one wykrywania przeciwciał przeciw drobnoustrojom. Przykłady to m.in.: przeciwciała IgG przeciw wirusowi HBV (anty-HBs) - świadczące o odporności na WZW typu B, przeciwciała IgG przeciw HIV - wykorzystywane w diagnostyce zakażenia wirusem HIV po okresie serokonwersji, przeciwciała IgG przeciw Toxoplasma gondii - pomocne w ocenie, czy kobieta w ciąży przebyła toksoplazmozę, itp. W badaniach tego rodzaju najczęściej wynik podaje się jakościowo (pozytywny/negatywny) lub półilościowo jako miano przeciwciał. Dodatni wynik IgG (szczególnie przy ujemnym IgM) zazwyczaj oznacza przebyte w przeszłości zakażenie lub skuteczne uodpornienie (np. po szczepieniu)^7. Wysokie miana IgG mogą utrzymywać się wiele lat po infekcji, a nawet dożywotnio - oznaczają one, że układ odpornościowy "pamięta" dany antygen. Natomiast ujemny wynik IgG wskazuje, że organizm nie miał kontaktu z patogenem (lub kontakt był na tyle niedawny, że przeciwciała nie zdążyły się wytworzyć). W diagnostyce wielu chorób - zwłaszcza tzw. chorób z grupy TORCH u kobiet ciężarnych (toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia i inne) - jednoczesne oznaczenie IgM i IgG jest standardem i pozwala odróżnić świeże zakażenie od wcześniejszego uodpornienia. Uwaga: Interpretacja wyników serologicznych bywa złożona i powinna być dokonywana przez lekarza; pojedynczy wynik IgG bez szerszego kontekstu (np. bez IgM, miana czy badań powtórzonych po pewnym czasie) nie zawsze daje jednoznaczną odpowiedź co do fazy infekcji.
• Badanie na konflikt serologiczny (odczyn Coombsa) - wspomniane wcześniej testy w kierunku przeciwciał IgG anty-D również można zaliczyć do badań związanych z IgG. Wykorzystuje się tu odczyn aglutynacji pośredniej do wykrycia przeciwciał klasy IgG przeciw antygenom krwinek czerwonych płodu. Choć jest to dość wyspecjalizowane badanie krwi, warto wiedzieć, że dotyczy właśnie immunoglobulin IgG matki. Badanie to wykonuje się u kobiet Rh(-) zwykle dwukrotnie w trakcie ciąży, a jego wynik (zwłaszcza pojawienie się lub wzrost miana przeciwciał) decyduje o dalszym postępowaniu w ciąży i po porodzie (np. podaniu immunoprofilaktyki anty-D).

Jak przebiega badanie poziomu IgG?

Oznaczenie immunoglobulin (czy to całkowitego IgG, czy podklas, czy poszczególnych przeciwciał) wykonywane jest z próbki krwi żylnej. Pacjentowi pobiera się krew najczęściej z żyły łokciowej przy użyciu igły i strzykawki lub specjalnego systemu próżniowego. Do badania nie trzeba być na czczo ani spełniać specjalnych wymagań - poziom przeciwciał we krwi nie zmienia się istotnie po posiłku. Wyjątek mogą stanowić sytuacje, gdy jednocześnie zlecono inne testy wymagające bycia na czczo (np. lipidogram, glukoza); wówczas należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza. Samo pobranie krwi trwa kilka minut i wiąże się z niewielkim ukłuciem. Po pobraniu próbka jest przekazywana do laboratorium immunologicznego lub analitycznego, gdzie poddaje się ją analizie. W zależności od rodzaju testu, wynik może być gotowy tego samego dnia lub po kilku dniach (badania specjalistyczne, jak podklasy IgG czy niektóre przeciwciała swoiste, są wykonywane w wyspecjalizowanych ośrodkach, więc czas oczekiwania bywa dłuższy).

Przed badaniem pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre terapie mogą wpływać na poziom immunoglobulin. Przykładowo, leczenie immunosupresyjne lub stosowanie przeciwciał monoklonalnych może obniżać poziom własnych immunoglobulin. Z reguły nie wymaga się jednak odstawiania leków przed badaniem - decyzję podejmuje lekarz indywidualnie. Warto również uprzedzić personel pobierający krew, jeśli ma się skłonność do zasłabnięć przy pobraniu lub trudności z znalezieniem żył.

Jak interpretować wynik badania IgG?

Wynik badania IgG najlepiej omawiać z lekarzem, który zlecił test - właściwa interpretacja zależy od kontekstu klinicznego, objawów pacjenta oraz innych wyników badań. Poniżej ogólne informacje, jak rozumieć możliwe wyniki:

• Prawidłowe stężenie IgG - świadczy o tym, że układ odpornościowy wytwarza odpowiednią ilość przeciwciał tej klasy. U dorosłych typowy zakres referencyjny IgG wynosi około 600-1600 mg/dl (wartości mogą się nieco różnić w zależności od laboratorium i użytej metody)^2. U dzieci normy są niższe i zależne od wieku (noworodki mają początkowo wysokie IgG pochodzenia matczynego, potem następuje fizjologiczny spadek, a następnie stopniowy wzrost wraz z dojrzewaniem własnej odporności). Prawidłowy wynik całkowitego IgG nie wyklucza jednak istnienia defektu odporności - mogą występować wybiórcze niedobory (np. samego IgA lub poszczególnych subklas IgG) mimo prawidłowego całkowitego IgG^4. Dlatego przy utrzymujących się podejrzanych objawach lekarz może zlecić dalszą, bardziej szczegółową diagnostykę immunologiczną pomimo wyniku w normie.
• Podwyższone stężenie IgG - oznacza hipergammaglobulinemię, czyli zwiększoną ilość przeciwciał IgG we krwi ponad wartości prawidłowe. Przyczyn takiego stanu jest wiele. Poliklonalne podwyższenie IgG (czyli równomierny wzrost produkcji różnych przeciwciał) zazwyczaj towarzyszy przewlekłemu pobudzeniu układu odpornościowego - np. w przewlekłych infekcjach (jak WZW typu C, HIV), chorobach autoimmunologicznych (RZS, toczeń, autoimmunologiczne choroby wątroby), przewlekłych chorobach zapalnych różnych narządów^6. W tych przypadkach podwyższone IgG jest markerem aktywności choroby, ale produkowane przeciwciała są "normalne" (różnorodne). Monoklonalne podwyższenie IgG natomiast wskazuje, że jeden klon plazmocytów wytwarza nadmiar identycznych przeciwciał - dzieje się tak w gammapatiach monoklonalnych, np. szpiczaku mnogim lub pokrewnych dyskrazjach. Wówczas stężenie IgG bywa bardzo wysokie, a dodatkowo badanie elektroforetyczne ujawnia charakterystyczny "wąski" pik białkowy (tzw. pik monoclonalny). Taka sytuacja wymaga dalszych badań hematologicznych. Należy też pamiętać, że mimo wysokiego poziomu IgG, pacjent może nadal mieć nawracające infekcje - dzieje się tak np. w szpiczaku, gdy produkowane immunoglobuliny są nieprawidłowe i nie spełniają swojej funkcji ochronnej^5. Podwyższone IgG stwierdza się także u noworodków urodzonych przez matki z infekcjami w ciąży - obecność przeciwciał IgG u noworodka świadczy wtedy o zakażeniu wrodzonym (np. kiłą, toksoplazmozą, cytomegalią), ponieważ dziecko otrzymało od matki nie tylko "dobre" przeciwciała, ale i te skierowane przeciw konkretnemu patogenowi^2.
• Obniżone stężenie IgG - nazywane hipogammaglobulinemią, oznacza niedobór immunoglobuliny G. Może być on pierwotny (wynik wrodzonych defektów odporności) albo wtórny (spowodowany chorobą lub leczeniem). Znaczne obniżenie IgG obserwuje się w pierwotnych niedoborach odporności, takich jak agammaglobulinemia Brutona (praktycznie brak przeciwciał), CVID (pospolity zmienny niedobór odporności, z reguły istotnie obniżone IgG i IgA) czy inne zespoły immunodeficytencji[^4]^5. U takich pacjentów organizm nie wytwarza wystarczająco przeciwciał, co skutkuje ciężkimi, nawracającymi zakażeniami już we wczesnym wieku. Z kolei wtórna hipogammaglobulinemia może wystąpić m.in. w przebiegu białaczek i chłoniaków, przy wyniszczeniu (np. ciężkie niedożywienie, alkoholizm), w zespole nerczycowym (utrata białek z moczem) czy przy stosowaniu leków immunosupresyjnych^5. Częstą przyczyną wtórną są też przewlekłe zakażenia wirusowe - np. HIV na pewnym etapie prowadzi do "wypalenia" układu immunologicznego i spadku poziomu prawidłowych immunoglobulin^5. U noworodków w pierwszych miesiącach życia fizjologicznie występuje przejściowe obniżenie IgG (tzw. hipogammaglobulinemia fizjologiczna niemowląt) - spada poziom przeciwciał matczynych, a własne nie osiągnęły jeszcze pełnej produkcji. Jeśli jednak u starszego dziecka lub osoby dorosłej stwierdza się wyraźnie zbyt niskie IgG, wymaga to konsultacji immunologicznej. Leczenie poważnych niedoborów polega m.in. na regularnym podawaniu koncentratów immunoglobulin (tzw. terapia IVIG), co uzupełnia brakujące przeciwciała^2.

Podsumowując, interpretacja wyniku IgG zawsze powinna uwzględniać: czy odchylenie od normy jest duże czy niewielkie, czy dotyczy wszystkich klas immunoglobulin czy selektywnie IgG, oraz jakie objawy kliniczne prezentuje pacjent. Nieznacznie podwyższone lub obniżone IgG może mieć niejednoznaczną przyczynę i wymagać obserwacji, natomiast istotne zmiany zwykle kierują uwagę na konkretne schorzenia, jak opisano powyżej. W razie wątpliwości lekarz zleci poszerzoną diagnostykę (np. elektroforezę protein, badania pod kątem infekcji, konsultację immunologa lub hematologa). Sam pacjent nie powinien na własną rękę wyciągać ostatecznych wniosków z surowego wyniku liczbowego - lepiej omówić go ze specjalistą.

Czy badanie IgG ma związek z alergią lub nietolerancją pokarmową?

W ostatnich latach część laboratoriów i firm oferuje komercyjne testy na nietolerancje pokarmowe oparte na pomiarze przeciwciał IgG względem różnych produktów spożywczych. Reklamowane są one często jako sposób na wykrycie "ukrytych" nadwrażliwości pokarmowych odpowiedzialnych za rozmaite dolegliwości (np. bóle brzucha, wzdęcia, bóle głowy, zmęczenie). Warto jednak podkreślić, że obecnie lekarze alergolodzy i immunolodzy nie uznają testów IgG za wiarygodne narzędzie diagnostyczne w kierunku alergii czy nietolerancji pokarmowych[^8]^9.

Przeciwciała IgG przeciw pokarmom są naturalnie wytwarzane przez organizm u większości zdrowych osób - ich obecność świadczy raczej o kontakcie z danym pokarmem i tolerancji niż o patologicznej reakcji^8. Wysokie stężenia swoistych IgG dla składników diety stwierdza się zarówno u osób z objawami, jak i bez żadnych dolegliwości^8. Nie znaleziono dowodów, by poziom IgG korelował z występowaniem niepożądanych objawów po spożyciu danego pokarmu - co więcej, literatura wskazuje, że IgG (zwłaszcza podklasy IgG4) mogą wręcz odzwierciedlać mechanizmy tolerancji i wygaszania reakcji alergicznych^8. W praktyce oznacza to, że dodatni wynik takiego testu IgG na dany produkt zwykle nie oznacza, że produkt ten nam szkodzi.

Aktualne wytyczne towarzystw naukowych (m.in. European Academy of Allergy and Clinical Immunology, EAACI) odradzają stosowanie testów IgG w diagnostyce alergii i nietolerancji pokarmowej ze względu na brak udowodnionej wartości klinicznej^9. Rozpoznawanie alergii opiera się na dokładnym wywiadzie, testach skórnych lub oznaczaniu swoistych IgE (innej klasy przeciwciał) oraz - w razie potrzeby - próbach prowokacyjnych pod kontrolą lekarza. Z kolei diagnoza nietolerancji (np. laktozy, glutenu bez podłoża immunologicznego) wymaga odpowiednich testów biochemicznych lub genetycznych, a nie pomiaru przeciwciał.

Jeśli pacjent wykonał na własną rękę panel IgG i otrzymał długą listę "pozytywnych" pokarmów, najlepiej skonsultować się z alergologiem lub gastroenterologiem przed wprowadzeniem restrykcyjnych diet. Nieuzasadnione eliminacje wielu produktów mogą prowadzić do niedoborów pokarmowych, natomiast same wyniki IgG bez objawów najczęściej nie mają znaczenia chorobowego[^8]^9. Krótko mówiąc: badanie IgG ma szerokie zastosowanie w immunologii i diagnostyce wielu chorób, ale nie należy do uznanych metod diagnozowania alergii pokarmowych.

Podsumowanie

Badanie poziomu IgG oraz swoistych przeciwciał IgG odgrywa ważną rolę w diagnostyce medycznej. Umożliwia ocenę funkcjonowania układu odpornościowego pacjenta - jest niezastąpione przy podejrzeniu niedoborów odporności (ujawnia niedostatki produkcji przeciwciał) oraz pomaga wykrywać stany przebiegające z nadmierną produkcją immunoglobulin (jak w chorobach autoimmunologicznych czy szpiczaku). Dzięki pomiarowi IgG możemy także sprawdzić, czy pacjent nabył odporność na daną chorobę zakaźną (czy to w wyniku szczepienia, czy przebycia infekcji) oraz odróżnić świeże zakażenie od przeszłego. Ponadto, testy na przeciwciała IgG znajdują zastosowanie w opiece nad kobietami ciężarnymi zagrożonymi konfliktem serologicznym, pomagając zapobiegać powikłaniom u noworodka.

Samo wykonanie badania jest proste i bezpieczne dla pacjenta - polega na analizie próbki krwi. Wynik otrzymujemy zwykle w postaci stężenia IgG (mg/dl) lub informacji, czy wykryto dane przeciwciała. Należy pamiętać, że interpretacja wyniku powinna być dokonana przez lekarza w kontekście całego obrazu klinicznego. Prawidłowy wynik nie zawsze wyklucza chorobę, a wynik nieprawidłowy nie zawsze oznacza poważny problem - kluczowa jest fachowa ocena.

Badanie IgG jest zazwyczaj elementem większego panelu diagnostycznego. W zależności od potrzeb, lekarz może zlecić jednocześnie oznaczenie innych klas immunoglobulin (IgA, IgM), badań swoistych (np. IgM przeciw danym patogenom), albo badań oceniających konsekwencje odchyleń (np. elektroforezy białek przy wysokim IgG). Dzięki kompleksowemu podejściu wyniki badań przeciwciał przekładają się na konkretne decyzje terapeutyczne - np. włączenie terapii immunoglobulinami przy ich niedoborze, diagnostykę szpiczaka przy podejrzeniu gammapatii, czy wdrożenie profilaktyki konfliktu serologicznego.

Podsumowując, oznaczenie IgG to badanie przyjazne dla pacjenta, a zarazem dostarczające bogatych informacji medycznych. Jest ono zgodne z aktualną wiedzą medyczną i standardami diagnostyki immunologicznej. Jeżeli lekarz zaleca wykonanie takiego badania - warto je zrobić, by lepiej poznać stan swojego układu odpornościowego lub potwierdzić rozpoznanie. W przypadku wątpliwości co do wyniku czy wskazań do testu, najlepiej porozmawiać ze swoim lekarzem prowadzącym. Dzięki temu badanie IgG spełni swoją rolę jako narzędzie poprawiające diagnostykę i bezpieczeństwo leczenia pacjenta.

Footnotes

1. Vale, S., McLean-Tooke, A., & Loh, R. K. (2013). Quantitative serum immunoglobulin tests. Australian Family Physician, 42(4), 195-197. (Discusses indications for immunoglobulin testing, such as recurrent infections suggesting immunodeficiency.)
2. Justiz Vaillant, A. A., Jamal, Z., & Ramphul, K. (2023). Immunoglobulin. In StatPearls Internet. StatPearls Publishing. (Provides an overview of immunoglobulin classes; notes that IgG comprises ~75% of serum immunoglobulins and is the only class crossing the placenta.)
3. Palmeira, P., Quinello, C., Silveira-Lessa, A. L., Zago, C. A., & Carneiro-Sampaio, M. (2012). IgG placental transfer in healthy and pathological pregnancies. Clinical and Developmental Immunology, 2012, 985646. https://doi.org/10.1155/2012/985646 (Describes the transfer of IgG from mother to fetus and the duration of passive immunity in infants, noting maternal IgG provides protection for the first 3-6 months of life.)
4. Parker, A. R., Skold, M., Ramsden, D. B., et al. (2017). The Clinical Utility of Measuring IgG Subclass Immunoglobulins During Immunological Investigation for Suspected Primary Antibody Deficiencies. Lab Medicine, 48(4), 314-325. https://doi.org/10.1093/labmed/lmx058 (Reviews the role of IgG subclass testing in patients with normal total IgG but suspected antibody deficiencies, including support in diagnosing CVID and specific subclass deficiencies.) ↩ ↩2 ↩3 ↩4 ↩5
5. MedlinePlus. (2025). Immunoglobulins Blood Test. National Library of Medicine. (Patient information resource; explains that low IgG can lead to recurrent infections, and high IgG can occur in autoimmune diseases or cancers with dysfunctional antibodies.)
6. Brouet, J. C., Clauvel, J. P., Danon, F., Klein, M., & Seligmann, M. (1974). Biologic and clinical significance of cryoglobulins: a report of 86 cases. American Journal of Medicine, 57(5), 775-788. https://doi.org/10.1016/0002-9343(74)90833-6 (Although older, this classic study illustrates conditions like chronic infections and autoimmune diseases associated with elevated polyclonal IgG levels.)
7. Gupta, M., & Shorman, M. (2025). Cytomegalovirus Infections. In StatPearls Internet. StatPearls Publishing. (Notes that in CMV and many infections, IgM indicates a recent infection, whereas IgG indicates past infection or immunity.)
8. Bartuzi, Z., Lis, K., & Żbikowska-Gotz, M. (2020). Rola oznaczania alergenowo swoistych przeciwciał w klasie IgG w diagnostyce alergii i nietolerancji pokarmowej. Alergologia Polska - Polish Journal of Allergology, 7(2), 81-87. https://doi.org/10.5114/pja.2020.96127 (Polish review article; concludes that IgG antibodies to foods are commonly present in healthy individuals and are not indicative of clinical food intolerance, thus such tests are not recommended.)
9. Boyce, J. A., Assa'ad, A., Burks, A. W., et al. (2010). Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States: summary of the NIAID-sponsored expert panel report. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 126(6), 1105-1118. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2010.10.008 (U.S. guidelines on food allergy; explicitly state that IgG testing for food intolerance lacks clinical utility and should not be used for diagnosis.)